غلامرضا تختی در محله خانیآباد در جنوب تهران به دنیا آمد. از زندگی او جزئیات تاریخی زیادی در دست نیست. با تبدیل شدن او به یک «قهرمان ملی»، گاها داستانهایی درباره او نقل میشود که لزوماً صحت تاریخی ندارند. در ایران از تختی به عنوان «جهان پهلوان» یاد میشود. کتابهای زیادی در وصف او تألیف شده است، فیلمی سینمایی در مورد وی ساخته شده، حتی تندیسی از وی ساخته شده و در میدان تجریش در شهر تهران نصب شده است. به افتخار او هر ساله به بهترین کشتیگیران ایران «جایزه غلامرضا تختی» اهدا میشود. تختی در طول زندگی خود به کارهای عامل المنفعه پرداخت و خدماتی را به محرومین کرد. وی احساس همفکری با نهضت ملی و خصوصاً نهضت ملیشدن نفت در ایران داشت.
تبار
حاج قُلی، پدربزرگ غلامرضا تختی، در محلهٔ خانیآباد، فروشندهٔ خوارُبار بود. در دکانش بر روی تخت بلندی مینشست و به همین سبب در میان اهالی خانیآباد به «حاج قلی تختی» شهرت یافته بود. همین نام بعدها به نام خانوادگی آنها تبدیل شد. رجب خان، پدر غلامرضا تختی، تاجری ورشکسته بود که زود درگذشت و او را با تنگدستی یتیم گذاشت.
سالهای نخستین
غلامرضا تختی در ۵ شهریور ۱۳۰۹ در محلهٔ خانیآباد در جنوب تهران به دنیا آمد. او دو برادر و دو خواهر داشت که همهٔ آنها از وی بزرگتر بودند. وی تحصیلات ابتدایی را در دبستان حکیم نظامی تهران گذراند و پس از گذراندن اول متوسطه در دبیرستان منوچهری تهران ترک تحصیل کرد. تختی همراه کار، به ورزش زورخانهای و کشتی میپرداخت. او در سال ۱۳۲۷ به خدمت سربازی رفت و در ۲۵ مهر همان سال در اداره راهآهن استخدام شد. وی سابقهٔ کار در شرکت نفت مسجد سلیمان را هم داشت.
جوانی
او در ۳۰ بهمن ۱۳۴۵ با شهلا توکلی ازدواج کرد. حاصل این ازدواج پسری به نام بابک بود که در ۱۱ شهریور ۱۳۴۶ به دنیا آمد.
> آدامس ۲۰ تایی محرک زنانه ومردانهpartene
20,000 تومان
> عطر 2i2 s--y زنانه
9,500 تومان
> عطر 2i2 s--y مردانه
9,500 تومان
> ادکلن 2i2 s--y مردانه
48,000 تومان
> آنچه زنان باید در مورد مردان بدانند
3,500 تومان
> كرم سه كاره لارگو - تقويتي و تاخيري و ..
32,500 تومان
> افزایش حجم (آقايان)شارك پاور
25,000 تومان
> ویاگرای آمریکایی 30عددی
70,000 تومان
> کرم 2عددي شارک پاور مخصوص آقایان
38,000 تومان
> آموزش های حین ازدواج
7,500 تومان
> اسپری تاخیری و بزرگ کننده Tiger power
22,000 تومان
> Viamax power قهوه زنانه
75,000 تومان
> Viamax power قهوه محرک مردانه
75,000 تومان
> اسپری Tiger power
28,000 تومان
> کپسول درمان كننده زودانزالي یانگ گانگ
45,000 تومان
> کرم حجم دهنده و طویل دهنده Jaguar Power
28,000 تومان
> اسپری تاخیری شارک آلمان
25,000 تومان
> پمپ افزایش حجم آقایان آمریکایی
85,000 تومان
> پک محصول جنسی مردانه با اشانتیون ویژه
63,000 تومان
> صابون مردانه روغن تمساح فرانسوی100%طبیعی
15,000 تومان
> آدامس ۲۰ تایی محرک زنانه ومردانهpartene |
20,000 تومان |
> عطر 2i2 s--y زنانه |
9,500 تومان |
> عطر 2i2 s--y مردانه |
9,500 تومان |
> ادکلن 2i2 s--y مردانه |
48,000 تومان |
> آنچه زنان باید در مورد مردان بدانند |
3,500 تومان |
> كرم سه كاره لارگو - تقويتي و تاخيري و .. |
32,500 تومان |
> افزایش حجم (آقايان)شارك پاور |
25,000 تومان |
> ویاگرای آمریکایی 30عددی |
70,000 تومان |
> کرم 2عددي شارک پاور مخصوص آقایان |
38,000 تومان |
> آموزش های حین ازدواج |
7,500 تومان |
> اسپری تاخیری و بزرگ کننده Tiger power |
22,000 تومان |
> Viamax power قهوه زنانه |
75,000 تومان |
> Viamax power قهوه محرک مردانه |
75,000 تومان |
> اسپری Tiger power |
28,000 تومان |
> کپسول درمان كننده زودانزالي یانگ گانگ |
45,000 تومان |
> کرم حجم دهنده و طویل دهنده Jaguar Power |
28,000 تومان |
> اسپری تاخیری شارک آلمان |
25,000 تومان |
> پمپ افزایش حجم آقایان آمریکایی |
85,000 تومان |
> پک محصول جنسی مردانه با اشانتیون ویژه |
63,000 تومان |
> صابون مردانه روغن تمساح فرانسوی100%طبیعی |
15,000 تومان |
مرگ و ابهامهای آن
تختی در ۱۷ دی ۱۳۴۶ در اتاقش در هتل آتلانتیک تهران درگذشت. او دو روز قبل از مرگش یعنی ۱۶ دی، وصیتنامه اش را در دفترخانه اسناد رسمی شماره ۲۰۲ تحت شماره ۳۴۲۸ و با تعیین کاظم حسیبی به عنوان سرپرست فرزندش بابک (که تنها ۴ ماه داشت)؛ به ثبت رسانده بود. دربارهٔ دلایل مرگ او اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد.
براساس اخبار منتشره در روزنامههای اطلاعات و کیهان ۱۸ دی غلامرضا تختی بخاطر اختلافات خانوادگی با همسرش شهلا توکلی و براثر خودکشی جان باختهاست. برای دلایل خودکشی او مواردی چون شکست در ازدواج و ناکامیهایش در مسابقات در پایان عمر ورزشی تختی نامبرده میشود. با این حال عدهای از دانشوران مرگ وی را مشکوک میدانند. این عقیده که ساواک او را به دلیل محبوبیت زیاد و عدم وفاداری به نظام وقت ایران به قتل رسانیدهاست، همواره در بین مردم شیوع داشتهاست.
جلال آلاحمد دربارهٔ مرگ او چنین نوشت: «از آن همه جماعت هیچ کس، حتا برای یک لحظه، به احتمال خودکشی فکر نمیکرد.»
در پی انقلاب ۱۳۵۷ که بسیاری از اسناد ساواک به دست نیرویهای انقلابی افتاد، هیچ مدرکی دال بر دستداشتن ساواک و یا کشتن وی یافتهنشد.
غلامرضا تختی، تا چند سال قبل از مرگش مورد مهر و محبت محمدرضاشاه پهلوی قرار داشت که به ورزش و ورزشکاران علاقهی زیادی نشان میداد. اما نزدیکی او به شخصیتهای وابسته به جبهه ملی و هواداران دکتر محمد مصدق و عضویت او در جبهه ملی، رفته رفته او را از نظام حاکم بر ایران دور کرد و سرانجام شرکت او در یک میتینگ جبهه ملی در میدان جلالیه تهران، او را مورد بیمهری کامل دستگاه قرار داد.
از این رو، پس از مرگ تختی در اتاق هتلی به نام آتلانتیک - که علت آن خودکشی اعلام شد - این شایعه بر سر زبانها افتاد که او به دست رژیم و دستگاه امنیتی آن کشته شده.
رکوردها
- تختی اولین کشتیگیر ایرانی است که موفق شد در سه وزن مختلف صاحب مدالهای جهانی و المپیک بشود: جهانی ۵۱ و المپیک ۵۲ (در ۷۹ کیلوگرم)، المپیک ۵۶، ۶۰، جهانی تهران و یوکوهاما (در ۸۷ کیلو) و جهانی ۶۲ تولیدو در ۹۷ کیلو.
- تختی نخستین ورزشکار ایرانی بود که در سه المپیک مدال گرفت، دستآوردی که پس از او تنها محمد نصیری و هادی ساعی به دست آوردهاند.
- تختی با ۷ مدال در رقابتهای المپیک و قهرمانی جهان رکورددار کسب بیشترین مدال جهانی در میان کشتیگیران ایرانی است.
- تختی اولین ورزشکار ایرانی بود که در ۴ المپیک شرکت کرد. امیررضا خادم (از ۱۹۸۸ سئول) تا ۲۰۰۰ سیدنی تنها ورزشکار دیگر ایرانیست که رکورد شرکت در ۴ المپیک را دارد.
گرایشهای سیاسی و فعالیتهای اجتماعی
غلامرضا تختی در در تابستان ۱۳۴۰ خورشیدی از طرفداران محمد مصدق و «جبهه ملی ایران» شد.[۱][۹]
پس از کودتای ۲۸ مرداد، مدتی دچار غمزدگی ناشی از تحولات سیاسی و کنار گذاشته شدن محمد مصدق از مقام نخست وزیری شد و تلاش میکرد تا نامش در مجامع عمومی زیاد برده نشود.
در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ زلزله مهیبی به قدرت ۷٫۲ ریشتر، به ویرانی کامل شهر بوئین زهرا و تمام روستاهای اطرافش انجامید. بر اثر زلزله بوئین زهرا در حدود بیست هزار نفر کشته و هزاران خانواده نیز بیخانمان شدند. بهدنبال ناتوانی دولت وقت برای عملیات کمک و امداد، غلامرضا تختی یک کامیون در اختیار گرفت و با آن به محلات پرجمعیت تهران میرفت و با بلندگو شخصا از مردم میخواست تا به زلزلهزدگان کمک کنند. مردم نیز رخت، لباس و پول اهدایی خود را به تختی میسپردند. واکنشها چنان باورنکردنی بود که بلافاصله موجی بزرگی از نیکوکاران به راه افتادند و دهها کامیون به وی سپرده شد.
پس از وقایع ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، وی به عنوان عضوی از شورای مرکزی جبهه ملی ایران برگزیده شد. این واقعه باعث شد تا از سوی ساواک به عنوان یک «ناراضی» شناخته شود. از این روی، دستگاه ورزشی بنا به تصمیم سازمان امنیت و اطلاعات کشور، از تمرینهای تختی جلوگیری میکرد و به هر شکل میکوشید تا از حضور او در مجامع ورزشی بینالمللی که با استقبال کنفدراسیون دانشجویان ایرانی روبرو میشد، جلوگیری کند.
هنگام درگذشت محمد مصدق در تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۴۵، غلامرضا تختی به تهدید مأموران نظامی و امنیتی مبنی بر خودداری از سفر به احمدآباد گوش فرا نداد و به افسران میگفت «دستگیرم کنید».
كسب 10 مدال جهانی و آسیایی گواه بر خستگیناپذیری و پایمردی این بزرگمرد كشتی ایران و جهان است كه او را به یكی از نوابغ و نوادر كشتی جهان مبدل كرده است.تختی علاوه بر موفقیت در عرصه كشتی دارای صفات عالی اخلاقی همچون مردمداری، ایمان به خدا و منشهای پهلوانی بود كه نام وی را برای همیشه در تاریخ و اذهان مردم ایران ثبت كرد.زندگی تختی روز شانزدهم دی ماه سال 1346 در هتل آتلانتیك تهران به طرز مشكوكی پایان یافت و روز هفدهم دی ماه بر دوش مردم در خاك در ابنبابویه خفت تا نامش در شهر باستانی و مذهبی ری برای همیشه زنده بماند
جهان پهلوان تختی در روز پنجم شهریور ماه سال 1309 خورشیدی در خانواده ای متوسط در محله خانی آباد تهران متولد شد. پدرش به سبب اعتقادات مذهبی و ارادت به امام هشتم، نام غلامرضا را برای وی برگزید. دو پسر و دو دختر دیگر از غلامرضا بزرگتر بودند.شادروان تختی به لحاظ مشکلات خانوادگی فقط 9 سال در دبستان و دبیرستان منوچهری خانی آباد درس خواند و در سال 1329 به سبب علاقه به کشتی و ورزش باستانی به باشگاه پولاد رفت.تختی در دوران زندگی ورزشی اش رکورد دار شرکت در المپیک ها و کسب بیشترین مدال از این آوردگاه بود. در چهار دوره المپیک حضور داشت و حاصل آن یک طلا، دو نقره و یک عنوان چهارم بود که در کشی ایران این امر اتفاق نادری است. جهان پهلوان علاوه بر قهرمانی، به لحاظ منش و رفتار انسانی و سجایای اخلاقی پسندیده و جوانمردی و نوع دوستی شهره خاص و عام بوده است
او زندگی خود را وقف مردم کرده بود. شادروان تختی در ورزش باستانی و کشتی پهلوانی نیز دارای تبحر و مهارت بود، چنان که سه بار پهلوان ایران شد و هر بار کشتی گیران نامداری را مغلوب کرد.وی چهار ماه پس از بازگشت از آخرین سفر خود(تولیدو،1966 ) در آبان ماه سال 1345 زندگی مشترک خود را با همسرش آغاز کرد؛ که حاصل آن تولد بابک در سال 1346 بود و سرانجام پس از گذشت چهار ماه از تولد فرزندش خبر درگذشت جهان پهلوان همه را در اندوهی عظیم و بهتی شگفت انگیز فرو برد
افتخارات تختی
بازیهای المپیک
هلسینکی: مدال نقره - 79 کیلو گرم
ملبورن: مدال طلا - 87کیلو گرم
رم: مدال نقره - 87 کیلو گرم
توکیو: چهارم
قهرمانی جهان
هلسینکی: مدال نقره - 79 کیلو گرم
توکیو: نفر پنجم - 87 کیلو گرم
یوکوهاما: مدال طلا - 87 کیلو گرم
تولیدو: مدال نقره - 97 کیلو گرم
بازیهای آسیایی
توکیو: مدال طلا -87 کیلو گرم
جمع مدالهای غلامرضا تختی: 8 - 4 طلا، 4 نقره
المپیک 3 - جهانی 4 - بازیهای آسیایی 1
تختی اولین کشتی گیر ایرانی است که موفق شد در سه وزن مختلف صاحب مدال های جهانی و المپیک بشود: جهانی 51 و المپیک 52 (در 79 کیلوگرم )، المپیک 56، 60، جهانی تهران و یوکوهاما ( در 87 کیلو ) و جهانی 62 تولیدو در 97 کیلو
مراسم سالروز جهان پهلوان تختی در شهرری برگزار میشود
شهردار منطقه 20 از تدارك و آمادگی گسترده این منطقه برای برپایی مراسم سالروز جهان پهلوان تختی در جوار مقبره وی واقع در ابنبابویه شهرری خبر داد
به نقل از روابط عمومی شهرداری منطقه 20، مجتبی عبداللهی با اشاره به اینكه چهل و دومین سالگرد جهان پهلوان تختی مصادف با هفدهم دی ماه بر سر مزار وی برگزار میشود، گفت: شهرداری این منطقه وظیفه پشتیبانی این مراسم را بر عهده دارد و تدارك ویژهای برای شركتكنندگان در این مراسم ترتیب داده است. شهردار منطقه 20 با بیان اینكه تاریخ كشتی دنیا، پهلوانتر، انسانتر، نجیبتر، رئوفتر و حتی مظلومتر از تختی هرگز به یاد ندارد، افزود: شهرداری برای ادای دین خود به این ورزشكار نامی، علاوه بر بازسازی و محوطهسازی مقبره وی، زورخانهای را به نام جهان پهلوان تختی در محله ابنبابویه احداث كرده است كه در حال حاضر پذیرای جمع كثیری از شهروندان این منطقه در سطوح مختلف است